Ο σπειροειδής γαλαξίας (επίσης γνωστός και 51a, M51, ή NGC 5194) είναι ένας από τους διασημότερους σπειροειδείς γαλαξίες στον ουρανό που βρίσκεται σε μια απόσταση περίπου 23 εκατομμύρια έτη φωτός. Ο γαλαξίας και ο σύντροφός του (NGC 5195) παρατηρείται εύκολα και με κιάλια από τους ερασιτέχνες αστρονόμους, Ο σπειροειδής γαλαξίας (γαλαξίας δινών) είναι επίσης ένας δημοφιλής στόχος για τους επαγγελματίες αστρονόμους, οι οποίοι τον μελετούν για να καταλάβουν περαιτέρω τη δομή των γαλαξιών και τις αλληλεπιδράσεις τους. Ο γαλαξίας ανακαλύφθηκε από Charles Messier στις 13 Οκτωβρίου, 1773. Ο γαλαξίας NGC 5195, ανακαλύφθηκε το 1781 από τον Pierre Mechain. Αν και η ανακάλυψή του δεν έγινε πριν από 1845 εντούτοις ο γαλαξίας της δίνης έγινε ο πρώτος γαλαξίας που αναγνωρίστηκε ως σπείρα. Αυτό επιτεύχθηκε από το Λόρδο Rosse που υιοθέτησε μια απεικονίζει από ένα τηλεσκόπιο 72 ιντσών που το κατασκεύασε στο BIRR Castle, της Ιρλανδίας. Το 2005 παρατηρήθηκε στο γαλαξία μια έκρηξη σουπερ νόβα (sn 2005cs) με φωτεινότητα μεγέθους 14. Μερικές φορές ο M51 χρησιμοποιείται για να αναφερθεί στο ζευγάρι των γαλαξιών, οπότε σ' αυτή την περίπτωση οι μεμονωμένοι γαλαξίες μπορούν να αναφερθούν ως M51A (NGC 5194) και M51B (NGC 5195). Με την πρόσφατη παραγόμενη s-n έκρηξη του 2005 εκτιμήθηκε κατά προσέγγιση η απόσταση σε 23 εκατομμύρια έτη φωτός (Mly), και μια γωνιά διαμέτρου 11,2 και από αυτό μπορεί να προκύψει η εικασία πως ο κύκλος του φωτεινού δίσκου M51 είχε μια ακτίνα περίπου 38.000 έτη φωτός. Η μάζα του υπολογίστηκε πως είναι 160 δισεκατομμύριο φορές μεγαλύτερη της δικής μας ηλιακής μάζας.
Οι ακτίνες «Χ» έδειξαν δυο δακτύλιους σκόνης επιπλέων από τον πυρήνα του M51 γύρω από μια μαύρη τρύπα που βρίσκεται στο κέντρο του γαλαξία Α, που περιβάλλεται από ένα ακόμα δακτύλιο σκόνης, θεωρείται ως υπάρξει στην καρδιά της σπείρας. Το δαχτυλίδι της σκόνης στέκεται σχεδόν κάθετο στο σχετικό επίπεδο του σπειροειδή γαλαξία. Ένα δευτεροβάθμιο δαχτυλίδι διασχίζει το αρχικό, σε έναν διαφορετικό άξονα, ένα φαινόμενο αντίθετο προς τις αρχικές γνώσεις και θεωρίες και ένα ζευγάρι ιονισμένης σκόνης επεκτείνεται από τον άξονα του κύριου δαχτυλιδιού.
Το M51 είναι ορατό μέσω διοπτρικών τηλεσκοπιών σε σκοτεινό ουρανό με λεπτομέρειες και με τα σύγχρονα ερασιτεχνικά τηλεσκόπια. Οι βασικές λεπτομέρειες του M51 και του συντρόφου του είναι δυνατόν να παρατηρηθούν με ένα μέτριο προσοφθάλμιο μέσω ενός τηλεσκοπίου 15 εκ. και η εγγενής σπειροειδής δομή του μπορεί να ανιχνευθεί. Όπως είναι συνήθης γνωστό για τους γαλαξίες, η αληθινή έκταση του μεγέθους τους μπορεί μόνο να μελετηθεί από την λήψη φωτογραφιών και με μακρόχρονες εκθέσεις μπορούν να μας αποκαλύψουν ένα μεγάλο νεφέλωμα που εκτείνεται πέρα από την ορατή κυκλική εμφάνιση τους.
Τον Ιανουάριο του 2005 η ομάδα κληρονομιάς Hubble κατασκεύασε μια σύνθετη εικόνα 11477x7965 pixel του M51 χρησιμοποιώντας το όργανο ACS Hubble, που αποκαλύπτει το γαλαξία και το σύντροφό του με πρωτοφανείς λεπτομέρειες.
Η πολύ έντονη σπειροειδής δομή του γαλαξία θεωρείται ως αποτέλεσμα της στενής αλληλεπίδρασης μεταξύ τους.
Η προκληθείσα σπειροειδής δομή στο μεγαλύτερο γαλαξία δεν είναι η μόνη οι αλληλεπίδρασης αλλά και η σημαντική συμπίεση των αερίων υδρογόνου. Γενικά, τα αέρια υδρογόνου είναι το πιο κοινά συστατικά των διαστρικών μέσων (το απέραντο διάστημα μεταξύ των αστεριών και των πλανητικών συστημάτων στους γαλαξίες). Υπάρχει πρώτιστα η ατομική και μοριακή μορφή που διαμορφώνουν τα τεράστια σύννεφα σε όλο το γαλαξία που όταν περνάνε από κοντά οι μεγάλες βαρύτητες τα έλκουν και αυτές οι αλληλεπιδράσεις παράγουν τα κύματα συμπίεσης (πυκνότητα) σκορπίζοντας μέσων αυτών τα σύννεφα υδρογόνου.
